Werkgezelschap

Het wetenschappelijk werkgezelschap van het Oud-Katholiek Seminarie is een netwerk van een vijftiental gepromoveerde en promoverende onderzoekers. Het gezelschap bevordert de uitwisseling van onderzoeksresultaten onder oud-katholieke onderzoekers en onderzoekers die zich met thema’s op het gebied van het oudkatholicisme bezig houden. Het werkgezelschap komt vier maal per jaar voor een lezing met aansluitende discussie bijeen. Deelname staat de docenten en onderzoekers van het Oud-Katholiek Seminarie open, verdere oud-katholieke theologen die zich met wetenschappelijk onderzoek bezighouden, en onderzoekers die zich op aanverwante thema’s toeleggen. De bijeenkomsten vinden in Utrecht plaats (over het algemeen op Janskerkhof 13 en om 19.30).

Internationaal zijn de leden van het werkgezelschap betrokken bij de Internationaler Arbeitskreis Altkatholizismusforschung die jaarlijks in Bonn bijeenkomt en een bibliografie uitgeeft van oud-katholieke publicaties (van oud-katholieke onderzoekers en over oud-katholieke thema’s).

Contactpersoon: Prof. Dr. Peter-Ben Smit, p.b.a.smit@uu.nl

Afbeelding: Sfeerbeeld van de bijeenkomst van het Werkgezelschap op 16 mei 2022 in de Sweelinckzaal van de Universiteit Utrecht.


Vanaf de start van het gezelschap kwamen de volgende referenten en thema’s aan bod: 

  • Prof. Dr. Peter-Ben Smit over zijn artikel over de Iglesia Filipina Independiente (IFI). De IFI staat onder meer bekend om zijn sterke politieke en maatschappelijke profiel, toch ontkende deze kerk in alle toonaarden politieke betrokkenheid, zelfs toen deze kerk zich nadrukkelijk als onafhankelijke kerk organiseerde in de context van de Amerikaanse overheersing van de Filippijnen. Het paper gaat in op deze (schijnbare) tegenstelling en werpt zo licht op de geschiedenis van deze kerk in gemeenschap met de Oud-Katholieke Kerk van Nederland (22 februari 2023). 
  • Dr. Mattijs Ploeger presenteert enkele concepthoofdstukken van zijn boek over het beroep op de vroege kerk (28 november 2023). 
  • Loes Berkhout presenteerde haar onderzoek ‘Extremes’ dat valt onder het landelijke project ‘Kenniswerkplaats Zingeving en Geestelijke verzorging’. In haar onderzoekt kijkt ze naar de continuïteit en kwaliteit van geestelijke verzorging voor gezinnen, gegeven de transities die de kinderen en hun gezinnen maken tussen 1e, 2e en 3e lijns zorg. Daarnaast vertelde ze over haar onderzoek naar intervisie met multidisciplinaire partners als structuur om kennis te verwerven in het domein van de geestelijke verzorging (8 juni 2023)? 
  • Drs. Richard de Beer, ‘Kerkgewaden in de verdrukking: Paramenten in de Republiek als dragers van identiteit, 1580-1650’.  Hoe gaven de katholieken vorm aan de nieuwe collecties: hoe werden de vormgeving en symboliek in kerkgewaden toegepast, om het verleden van de kerk te bevestigen, maar ook om de kerk van binnenuit te vernieuwen? Het onderzoek maakt deel uit van zijn proefschrift waarop hij op 9 juni 2023 promoveerde (9 juni 2023).   
  • Dr. Koenraad Ouwens presenteerde over zijn onderzoek naar de wijding van Cornelis Steenoven (23 januari 2023). 
  • Dr. Sicco Claus, dacht met de deelnemers van het werkgezelschap na over wat Oud-katholieke spiritualiteit zou kunnen zijn, in het licht van zijn definitie van spiritualiteit. Ze gingen in op de vraag of de reëel bestaande Oud-katholieke spiritualiteit aanvullingen of correctie behoeft in het licht van zijn proefschrift dat hij op 1 november 2023 met succes verdedigde (25 november 2022).  
  • Drs. Age Kramer, over zijn onderzoek naar Michel Henry rondom het thema ‘Wat is eigenlijk leven?’ (1 juni 2022). 
  • Kirsten van Kempen, MA, ‘Je kunt Jezus niet zomaar in de prullenbak gooien’ – Katholieke devotieobjecten als sacred waste‘, over haar afstudeeronderzoek voor de masteropleiding Curating Art and Cultures (16 mei 2022).
  • Drs. Wietse van der Velde, ‘Twee geloven op één kussen’ over zijn onderzoek naar de familie Barchman Wuytiers (24 januari 2022).  
  • Floris van Gils MMus. BA, over zijn masterthesis aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag  ‘”Zingt nu met verheugde geest” Een hymnologisch onderzoek naar het Nederlandse Oud-katholieke kerklied en de receptie hiervan buiten de Oud-Katholieke Kerk’, (29 november 2021).  
  • Ari Troost MA, over de ontwikkeling van zijn biografie over Mgr. P.J.  Jans (1909-1994) (30 juni 2021) 
  • Prof. Dr. Peter-Ben Smit over de ontwikkeling van zijn biografie over aartsbisschop Andreas Rinkel (26 april 2021). 
  • Dr. Genji Yasuhira over zijn proefschrift ‘Civic Agency in the Public Sphere: Catholics’ Survival Tactics in Utrecht, 1620s-1670s’ en over zijn onderzoeksplan ‘Dutch Catholics in the Age of Enlightenment: A Transborder Social History Through Immigrants and Refugees,’ (8 februari 2021).
  • Jutta Eilander-van Maaren MA, Presentatie onderzoeksvoorstel in praktische theologie (9 november 2020).
  • Dr. Koenraad Ouwens, ‘Gallicaanse brevieruitgaven in de diocesen van Frankrijk gedurende de achttiende eeuw, (7 september 2020).
  • Richard Vroom MA, ‘The exploration of humour and how this relates to the comic perspective specifically in religions through the use of a new empirical method’, (18 mei 2020).
  • Sicco Claus over de hedendaagse relevantie van een christelijke contemplatieve spiritualiteit als die van Maine, (9 maart 2020).
  • Drs. Roel Aalbersberg, ‘The Lost Supper: In Search of the Transition from Full Meal to Stylized Meal in Early Christianity,’ (9 december 2019).
  • Symposium ‘Catholic beyond Colonialism‘ met Terry en Mariefe Revollido van de Iglesia Fillipina Independiente en Prof. Dr. Peter-Ben Smit (17 september 2019).
  • Verdediging van het proefschrift ‘Constructions of Homosexuality and Christian Religion in Contemporary Public Discourse in the Netherlands’ door Drs. Marco Derks, MPhil, (8 juli, 2019 in het Academiegebouw Utrecht).
  • Dr. Dick Schoon, boekpresentatie ‘Een aartsbisschop aangeklaagd in Rome. De dagboeken van aartsbisschop Petrus Codde en zijn metgezellen Jacob Krijs en Benedict de Waal over hun reis naar en hun verblijf in Rome, 1700-1703′ – (8 mei 2019).
  • Dr. Mattijs Ploeger, ‘Orthodox of liberaal? Openbaringstheologie op hermeneutische wijze toegepast’ (25 maart 2019).
  • Lydia Janssen, LLB, ‘Naar een biografie van mgr. A.J. Glazemaker,’ (12 november 2018).
  • Prof. Dr. Peter-Ben Smit, ‘Old Catholic Theology: An Introduction,’ bespreking van een nieuw boekmanuscript (31 mei 2018).
  • Drs. Jan Jorrit Hasselaar, MA, ‘A hopeful response towards climate change.Theology and economics in interaction on radical uncertainty’ (11 januari 2018).
  • Mr. Adriaan Snijders, MA, Recursus ad principem. Studie naar de Romeinsrechtelijke aspecten van het proces tegen Paulus in Handelingen 18:12-17 (20 september 2017).
  • Mariefe Revollido, MA, ‘The Birhen ng Balintawak – the Revolutionary Mary of the Iglesia Filipina Independiente’; Revollido is docent aan het Aglipay Central Theological Seminary in Urdaneta City, Filippijnen (15 juni 2017).
  • Drs. Richard de Beer, ‘Liturgische gewaden in Noord-Nederland (1580-1650),’ Drs. de Beer is conservator oud-katholieke erfgoed verbonden aan Museum Catharijneconvent. (15 maart 2017)
  • Genji Yasuhira, MA, ‘Rogier and the Historiography of Catholicism in the Low Countries,’ Yasuhira is gastonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en promovendus aan Kyoto University. (12 januari 2017) – Zie ook: https://kyoto-u.academia.edu/GenjiYasuhira
  • Miriam Schneider, MA, ‘Approaches to Interreligious Coexistence in Switzerland’ (19 oktober 2016), Miriam Schneider is promovenda aan de Universiteit van Bazel.
  • Marco Derks, MPhil, ‘Embodiment and “Jansenist” Theology’ (5 september 2016), Marco Derks is als AIO verbonden aan de Universiteit Utrecht. Zie: https://marcoderks.wordpress.com/
  • Dr. Dick Schoon, “Petrus Codde’s verhoor in Rome aan de hand van de dagboeken van pastoor Jacob Krijs.” Dr. Schoon is toegevoegd onderzoeker aan het Oud-Katholiek Seminarie (2 mei 2016).
  • Genji Yasuhira, MA “Confessional Coexistence and Financial Problems of the City. From the Viewpoint of the Catholic Community in 17th Century Utrecht.” Yasuhira is gastonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en promovendus aan Kyoto University. (18 januari 2016).
  • Ruth Nientiedt, “The Old Catholic Churches and European Integration.” Nientiedt is promovenda aan de Universiteit van Mainz. (22 oktober 2015). Zie ook: https://ieg-mainz.academia.edu/RuthNientiedt
  • Dr. Joris Vercammen, “Aus Liebe zur Menschwerdung. Reflektionen über Spiritualität und ein altkatholisches Charisma.” (24 juni 2015)
  • Drs. Richard de Beer, “Het geheim van de Middeleeuwen” (over liturgisch textiel uit oud-katholiek bezit); De Beer is curator oud-katholiek religieuze erfgoed in Museum Catharijneconvent. Zie: https://www.catharijneconvent.nl/bezoek-ons/tentoonstellingen/Het-geheim-van-de-Middeleeuwen/ (16 april 2015)
  • Marco Derks, MPhil, over zijn promotieonderzoek rond de homosexualiteit en religie in de media en de vraag wat dat zegt over religie. (15 januari 2015).
  • Dr. Remco Robinson, “Een kerk met klanten?” Dr. Robinson was docent Praktische Theologie aan het Oud-Katholiek Seminarie (28 oktober 2014).
  • Dr. Mattijs Ploeger, De oud-katholieke benadering van de sacramentstheologie (17 maart 2014).
  • Drs. Sicco Claus: De geschiedenis, theologische plaats, en relevantie van christelijke meditatie in de traditie van John Main OSB (27 december 2013)
  • DDr. Diana Stanciu (KU Leuven), ‘De verbindingen tussen René Descartes, Gisbertus Voetius en Cornelius Jansenius.’ (26 september 2013). [Zie: https://theo.kuleuven.be/apps/researchers/Stanciu/]
  • Dr. Eleuterio J. Revollido, The Iglesia Filipina Independiente. Her Witness and Struggle for Justice and Peace (14 mei 2013).
  • Prof. Dr. Jan Visser, De theologie en hermeneutiek van Kurt Stalder (28 februari 2013)
  • Els Agten MA, De plaats van de Schrift in het werk van theologen in de Lage Landen in de 17de – en 18de eeuw. (28 februari 2013)
  • Drs. Wietse van der Velde: De ontwikkeling van de oud-katholieke liturgie in de 18de eeuw
  • Drs. Pieter Roth: De oud-katholieke parochie- en priesterbibliotheken in Zuid-Holland
  • Dr. Peter de Rijk, Bidden in de geestelijke gezondheidszorg.
  • Prof. Dr. Peter-Ben Smit, De oud-katholieke waarnemers op het Tweede Vaticaanse Concilie (13 december 2012).