Om de menswording: theologie met perspectief

Begin 2023 publiceerde Joris Vercammen het boek “Om de menswording”, met daarin studies over oud-katholieke identiteit en de manier waarop deze ook ten diensten kan zijn aan de wereld. Het boek verscheen na zijn emeritaat als aartsbisschop van Utrecht en als docent aan het Oud-Katholiek Seminarie. Op die manier zou het een “laatste woord” hebben kunnen zijn. Op 13 juli bleek dat het eerder een uitnodiging is tot verdere bezinning op de manier waarop oud-katholieke theologie voor maatschappij en kerk van belang kan zijn.

Op een vrijwel tot de laatste plek bezet symposium in conferentiecentrum “In de Driehoek” in Utrecht gingen drie experts met Vercammen in gesprek. Journalist en religiewetenschapper Pauline Weseman besprak het boek vanuit het perspectief van nieuwe manieren van geloven en zingeving en daagde Vercammen uit om vanuit het oud-katholieke denken ook zulke ontwikkelingen serieus te nemen. Wat heeft de Oud-Katholieke theologie zulke nieuwe gelovigen te bieden? Beatrice de Graaf, hoogleraar geschiedenis van de internationale betrekkingen, vroeg naar de plek van de kerkelijke stem in de maatschappij. Kan de kerk geen “pre-politieke” waarden inbrengen, overtuigingen, visioenen van het goede leven die het politieke discours inspireren en er het fundament van vormen. Mattijs Ploeger, tenslotte, rector van en docent aan het Oud-Katholiek Seminarie, ging in op de manier waarop Vercammen het oud-katholieke theologische denken uitdaagt. Hij wees daarbij op een aantal spanningen die vruchtbaar kunnen zijn voor het ontwikkelen van de oud-katholieke theologie van de toekomst.

In het levendige gesprek tussen de auteur en de drie repondenten onderling als ook in het gesprek met de zaal bleek dat “Om de menswording” alle aanleiding geeft om verder te denken. Met passie ging Vercammen in op de vragen die hem gesteld werden – en ook De Graaf, Weseman en Ploeger verdiepten hun bijdragen in de discussie. Daarbij kwamen spannende thema’s ter sprake, zoals de verhouding tussen de pastorale en profetische stem van de kerk, of de relatie tussen gastvrijheid en de wens om mensen voor de kerk te winnen, en de manier waarop de kerk het goede en het kwade in de wereld moet durven benoemen. En dit alles ten dienste van het centrale thema van het boek: de menswording, iets wat God in Christus deed en waartoe alle mensen uitgenodigd zijn.

De publicatie “Om de menswording” is te verkrijgen via de webshop op de site van de Oud-Katholieke Kerk, zie: https://webshop.oudkatholiek.nl/product/nr-67-om-de-menswording/ . Het symposium werd georganiseerd door het Oud-Katholiek Seminarie in samenwerking met uitgeverij “Pascal”, de Oud-Katholieke parochie Utrecht en Conferentiecentrum “In de Driehoek.”